"Want ook negatieve ervaringen kunnen, mits verwerkt, bijdragen aan het wezen van de mens. De mens vormen." 
Sebil Minco,
Auschwitzoverlevende
in het verhaal Cement 

KEERPUNT bevat levensverhalen van elf personen (5 mannen en 6 vrouwen) die hebben laten zien hoe persoonlijke crises of traumatische ervaringen hen in beweging brachten en kansen boden om hun leven een nieuwe wending te geven. Voorbeelden. 

Crisis als kans
Allen belanden in een onontkoombare situatie waarin zij de omstandigheden niet meer naar hun hand kunnen zetten. Ze kunnen onmogelijk doorgaan met hun oude, vertrouwde levenswijze en moeten de situatie aanvaarden zoals die is. Ze voelen zich genoodzaakt de angst en pijn waaraan zij vaak lange tijd probeerden te ontsnappen, onder ogen te zien – het startsignaal voor een nieuw begin. Vervolgens maken ze een ontwikkeling door die hen belangrijke inzichten oplevert. Gaandeweg constateren ze dat hun beproevingen een functie vervullen. Zo ontdekken zij een samenhang, een rode draad, in hun leven. Terugkijkend, voelen ze zich geen slachtoffer. Integendeel, ze beseffen dat de tegenspoed hun leven rijker en waardevoller heeft gemaakt. Het is niet voor niets dat het woord  dat de Chinezen voor crisis gebruiken – wei-ji – is samengesteld uit twee karakters: één voor ‘gevaar’ en één voor ‘gunstige gelegenheid’.  
Ieder verhaal wordt ingeleid door hetzij een citaat  (proza of poëzie) hetzij een reproductie van een schilderij van de auteur.

VOORBEELDEN
In Keerpunt staat het principe dat tegenspoed een kans tot ontplooiing biedt centraal - ongeacht de aard van de problematiek. Er wordt geen hiërarchie in leed aangebracht. 

De vraag. De dood van zijn zoontje dwong huisarts Pieter anders over zijn leven en zijn vak te gaan denken. Sindsdien biedt hij een persoonlijker zorg: minder technisch, meer met hart en ziel. Zijn persoonlijke zoektocht resulteerde in vele initiatieven op het gebied van de gezondheidszorg.

De brief. Sandra is een depressieve, suïcidale jonge vrouw. Als ze vlak voor een goed voorbereide suïcidepoging een afscheidsbrief schrijft, raakt ze ervan doordrongen dat haar doodsverlangen te wijten is aan een traumatische jeugd en wil ze leven. Daarna verwerkt ze haar ervaringen en publiceert erover in een tijdschrift voor de GGZ. Ze raakt er vele lezers mee en vindt voldoening in haar leven.

Het grote geld. Maurice komt op jonge leeftijd vanuit Suriname naar Nederland. Hij voelt zich minderwaardig en is berooid, en belandt als dealer in de drugsscene. Hij trekt zich op aan de vlotte, stoere Surinaamse jongens in die scene. Als hij wordt opgepakt, volgt detentie. Daarna vindt hij een baan, waarin hij zijn ervaringen inzet om jonge allochtonen te behoeden het verkeerde pad op te gaan. Hij is trots op zijn eerlijk verdiende geld. Voor zijn zelfrespect voelt hij zich niet meer van anderen afhankelijk.

De aanhouding. Politieagent Mario wordt tijdens een arrestatie neergestoken. Hij ontwikkelt een posttraumatisch stressstoornis (PTSS) en gaat in therapie. Geleidelijk laat hij zijn gevoelens toe. Was hij aanvankelijk niet kwaad op de dader, nu komt de woede los. Na verwerking van de traumatische ervaring staat hij assertiever, meer sociaal bewust en betrokken in het leven. Op de politieschool gaat hij over zijn ervaringen vertellen. Dat blijkt in goede aarde te vallen. "Ik heb die steekpartij gewoon omgetoverd", aldus Mario.

Een stille plek. Kunstenares Emma groeit in angst op. Haar moeder heeft dwanggedachten over ziekte en dood en haar vader is een driftige man met losse handen. In haar tienertijd krijgt ze last van paniekaanvallen. In haar volwassen leven klampt ze zich aan mannen vast. Na de beëindiging van een destructieve relatie wordt ze overstelpt door jarenlange opgekropte woede en verdriet die ze vorm geeft in haar kunst. "Het was een hevig ontwaken.", aldus Emma. "Al die narigheid was uiteindelijk nodig om de angst los te laten."

Werk en passie. Personeelsmanager Philippe verliest bij een massaontslag zijn baan, wordt depressief en gaat hij in therapie. Daar leert hij zijn woede toe te laten. Hij ontdekt dat woede niet per se destructief is, maar ook een kracht. Dan besluit hij van de nood een deugd te maken en begint hij een onbezoldigd initiatief om werklozen te steunen. Dat werk biedt hem meer bevrediging dan hij in betaalde banen ooit heeft ervaren. Terugblikkend zegt Philippe dat zijn ontslag  "een blessing in disguise" was.

De hoge C. Zangeres Suzan wordt als kind wegens ziekte van haar moeder regelmatig naar kindertehuizen gestuurd. Thuis krijgt zij niet zelden slaag. Als volwassene bouwt ze een succesvolle carrière als klassiek sopraan op. Totdat ze merkt dat ze alleen maar hoge noten kan zingen zolang zij zich van haar gevoelens afsnijdt. Dus is zij "eeuwig vrolijk". Op een bepaald moment moet zij zich bij hoge noten forceren. Maar ze wil haar glamourstatus als sopraan niet opgeven. Totdat ze depressief wordt. Dan gaat ze in therapie waarin ze haar pijnlijke jeugdherinneringen verwerkt. Daarna besluit ze haar zangcarrière als mezzosopraan voort te zetten. Hierdoor verliest zij weliswaar haar positie de leading lady maar komt zij ook tot volle bloei.

Cement. Na een verblijf van vierenhalf jaar in naziconcentratie- kampen, komt Sebil Minco (1922-2006) "in brokken" terug. Hij weigert zich echter slachtoffer te voelen en is ervan overtuigd dat zijn lijden niet voor niets is geweest. Zijn verdere leven probeert hij om zijn brokken samen te voegen. Hij noemt zijn pogingen "cement". Daartoe behoort onder meer zijn weigering Duitsers te haten. In zijn leven als zakenman en politicus zet hij zijn kampervaringen op een positieve manier in. Het cement waarmee hij zijn eigen brokken bij elkaar houdt, blijkt hetzelfde cement te zijn als waarmee hij bruggen tussen mensen bouwt.
Voor een samenvatting Minco's levensverhaal: klik hier

Interior
Acrylic and charcoal on canvas, 70x70 cm
© Saar Roelofs

Solo Identity 
Acrylic on canvas, 40x35 cm (each)
© Saar Roelofs

naar boven